کد مطلب:384 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:261
احکام سر بریدن و شکار کردن حیو
2583 اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری كه بعدا گفته می شود سر ببرند: چه وحشی باشد و چه اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، ولی بهیمه ای كه انسان با آن وطی و نزدیكی كرده و حیوانی كه نجاستخوار شده، اگر به دستوری كه در شرع معین نموده اند آن را استبراء نكرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست.
2584 حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو و كبك و بز كوهی و حیوان حلال گوشتی كه اهلی بوده و بعدا وحشی شده مثل گاو و شتر اهلی كه فرار كرده و وحشی شده است، اگر به دستوری كه بعدا گفته می شود آنها را شكار كنند، پاك و حلال است ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال گوشت وحشی كه به واسطه تربیت كردن اهلی شده است، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود.
2585 حیوان حلال گوشت وحشی در صورتی با شكار كردن پاك و حلال می شود كه بتواند فرار كند یا پرواز نماید، بنابر این بچه آهو كه نمی تواند فرار كند و بچه كبك كه نمی تواند پرواز نماید، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود، و اگر آهو و بچه اش را كه نمی تواند فرار كند با یك تیر شكار نمایند، آهو حلال و بچه اش حرام است.
2586 حیوان حلال گوشتی كه مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر به خودی خود بمیرد، پاك است، ولی گوشت آن را نمی شود خورد.
2587 حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود،ولی مرده آن پاك است.
2588 سگ و خوك به واسطه سر بریدن و شكار كردن پاك نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است و حیوان حرام گوشتی را كه درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری كه گفته می شود سر ببرند یا با تیر و مانند آن شكار كنند،پاك است ولی گوشت آن حلال نمی شود، و اگر با سگ شكاری آن را شكار كنند، پاك شدن بدنش هم اشكال دارد.
2589 فیل و خرس و بوزینه و موش و حیواناتی كه مانند مار و سوسمار در داخل زمین زندگی می كنند، اگر خون جهنده داشته باشند و به خودی خود بمیرند، نجسند، و همچنین اگر سر آنها را ببرند، پاك نمی شوند، مگر راسو و سوسمار كه پاك شدن آن با تذكیه خالی از وجه نیست.
2590 اگر از شكم حیوان زنده بچه مرده ای بیرون آید یا آن را بیرون آورند،خوردن گوشت آن حرام است.
دستور سر بریدن حیوانات
2591 دستور سر بریدن حیوان آن است كه چهار رگ بزرگ كردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو به طور كامل ببرند، و اگر آنها را بشكافند، كافی نیست.
2592 اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر كنند تا حیوان بمیرد، بعد بقیه را ببرند، فایده ندارد. بلكه اگر به این مقدار هم صبر نكنند، ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، اگر چه پیش از جان دادن حیوان بقیه رگها را ببرند، اشكال دارد.
2593 اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بكند كه از چهار رگی كه در گردن است و باید بریده شود چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بكند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگری بدن را بكند، در صورتی كه گوسفند زنده باشد، و به دستوری كه گفته می شود سر آن را ببرند، حلال و پاك می باشد.
شرایط سر بریدن حیوان
2594 سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: اول : كسی كه سر حیوان را می برد چه مرد باشد چه زن، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نكند و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بد را بفهمد،می تواند سر حیوان را ببرد. دوم: سر حیوان را با چیزی ببرند كه از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد كه اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی كه چهار رگ آن را جدا كند مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آن را برید. سوم:در موقع سر بریدن جلوی بدن حیوان رو به قبله باشد و كسی كه می داند باید رو به قبله سر ببرد اگر عمدا حیوان را رو به قبله نكند، حیوان حرام می شود، ولی اگر فراموش كند، یا مساله را نداند، یا قبله را اشتباه كند، یا نداند قبله كدام طرف است،یا نتواند حیوان را رو به قبله كند، اشكال ندارد. چهارم: وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد یا كارد به گلویش بگذارد به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همین قدر كه بگوید: "بسم الله" كافی است واگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد، آن حیوان پاك نمی شود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشكال ندارد. پنجم: حیوان بعد از سر بریدن حركتی بكند، اگرچه مثلا چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین زند كه معلوم شود زنده بوده است.
دستور كشتن شتر
2595 اگر بخواهند شتر را بكشند كه بعد از جان دادن پاك و حلال باشد، بایدبا پنج شرطی كه برای سر بریدن حیوانات گفته شد كارد یا چیز دیگری را كه از آهن و برنده باشد، در گودی بین گردن و سینه اش فرو كنند.
2596 وقتی می خواهند كارد را به گردن شتر فرو ببرند، بهتر است كه شتر ایستاده باشد، ولی اگر در حالی كه زانوها را به زمین زده یا به پهلو خوابیده و جلو بدنش رو به قبله است، كارد را در گودی گردنش فرو كنند، اشكال ندارد.
2597 اگر به جای این كه كارد در گودی گردن شتر فرو كنند سر آن را ببرند یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر كارد در گودی گردنشان فرو كنند، گوشت آنها حرام و بدن آنها نجس است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است، به دستوری كه گفته شد، كارد در گودی گردنش فرو كنند، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، و نیز اگر كارد در گودی گردن گاو یا گوسفند یا مانند اینها فرو كنند و تا زنده است سر آن را ببرند، حلال و پاك می باشد.
2598 اگر حیوانی سركش شود و نتوانند آن را به دستوری كه در شرع معین شده بكشند یا مثلا در چاه بیفتد و احتمال بدهند كه در آن جا بمیرد و كشتن آن به دستور شرع ممكن نباشد، چنانچه با چیزی مثل شمشیر كه به واسطه تیزی آن بدن زخم می شود، به بدن حیوان زخم بزنند و در اثر زخم جان بدهد، حلال می شود و رو به قبله بودن آن لازم نیست ولی باید شرطهای دیگری را كه برای سر بریدن حیوانات گفته شد،دارا باشد.
چیزهایی كه موقع سر بریدن حیوانات مستحب است
2599 چند چیز در سر بریدن حیوانات مستحب است: اول: موقع سر بریدن گوسفند، دو دست و یك پای آن را ببندند و پای دیگرش را باز بگذارند، و موقع سر بریدن گاو، چهار دست و پایش را ببندند و دم آن را باز بگذارند، و موقع كشتن شتر دو دست آن را از پایین تا زانو، یا تا زیر بغل به یك دیگر ببندند و پاهایش را باز بگذارند، و مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها كنند تا پر و بال بزند. دوم: كسی كه حیوان را می كشد، رو به قبله باشد. سوم: پیش از كشتن حیوان، آب جلوی آن بگذارند. چهارم: كاری كنند كه حیوان كمتر اذیت شود، مثلا كارد را خوب تیز كنند و با عجله سر حیوان را ببرند.
چند چیز در كشتن حیوانات مكروه است:
اول: آنكه كارد را پشت حلقوم فرو كنند و به طرف جلو بیاورند كه حلقوم از پشت آن بریده شود. دوم: در جایی حیوان را بكشند كه حیوان دیگر آن را ببیند. سوم: در شب یا پیش از ظهر روز جمعه سر حیوان را ببرند، ولی در صورت احتیاج عیبی ندارد. چهارم: خود انسان چهارپایی را كه پرورش داده است بكشد. و احتیاط آن است كه پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را نكنند و مغز حرام را كه در تیره پشت است نبرند.و حرام است كه پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا كنند، ولی بااین عمل حیوان حرام نمی شود.
احكام شكار كردن با اسلحه
2601 اگر حیوان حلال گوشت وحشی را با اسلحه شكار كنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاك است: اول: آنكه اسلحه شكار مثل كارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد كه به واسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره كند. و اگر به وسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شكار كند، پاك نمی شود و خوردن آن هم حرام است. و اگر حیوانی را با تفنگ شكار كنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد كه در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره كند، پاك و حلال است. و اگر گلوله تیز نباشد بلكه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بكشد، یا به واسطه حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاك و حلال بودنش اشكال دارد. دوم: كسی كه شكار می كند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد كه خوب و بد را بفهمد، و اگر كافر یا كسی كه اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم می كند، حیوانی را شكار نماید، آن شكار حلال نیست. سوم: اسلحه را برای شكار كردن حیوان به كار برد. و اگر مثلا جایی را نشان كند و اتفاقا حیوانی را بكشد، آن حیوان پاك نیست و خوردن آن هم حرام است. چهارم: در وقت بكار بردن اسلحه نام خدا را ببرد و چنانچه عمدا نام خدا را نبرد، شكار حلال نمی شود. ولی اگر فراموش كند، اشكال ندارد. پنجم: وقتی به حیوان برسد كه مرده باشد، یا اگر زنده است، به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد. و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبرد تا بمیرد، حرام است.
2602 اگر دو نفر حیوانی را شكار كنند، و یكی از آنان مسلمان و دیگری كافر باشد یا یكی از آن دو، نام خدا را ببرد و دیگری عمدا نام خدا را نبرد، آن حیوان حلال نیست.
2603 اگر بعد از آن كه حیوانی را تیر زدند، مثلا در آب بیفتد و انسان بداند كه حیوان به واسطه تیر و افتادن در آب جان داده، حلال نیست. بلكه اگر شك كند كه فقط برای تیر بوده یا نه، حلال نمی باشد.
2604 اگر با سگ غصبی یا اسلحه غصبی حیوانی را شكار كند، شكار حلال است و مال خود او می شود. ولی گذشته از این كه گناه كرده باید اجرت اسلحه یا سگ را به صاحبش بدهد.
2605 اگر با شمشیر یا چیز دیگری كه شكار كردن با آن صحیح است، با شرطهایی كه در صفحه گذشته گفته شد، حیوانی را دو قسمت كنند و سر و گردن در یك قسمت بماند و انسان وقتی برسد كه حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است اگربه همین قطع كردن جان داده باشد. و اگر حیوان زنده باشد و وقت تنگ باشد برای سر بریدن به آداب شرع، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام و قسمتی كه سر و گردن دارد حلال است. و اگر وقت باشد برای سر بریدن، آن قسمت كه در آن، سر نیست حرام است و آن قسمت دیگر اگر سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند، حلال است به شرط آن كه در زمان بریدن سرش زنده باشد، اگر چه ممكن نباشد زنده بماند و در حال جان دادن باشد.
2606 اگر با چوب یا سنگ یا چیز دیگری كه شكار كردن با آن صحیح نیست حیوانی را دو قسمت كنند، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام است و قسمتی كه سر و گردن دارد اگر زنده باشد و سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند حلال است به شرط آن كه در زمان بریدن سرش، زنده باشد، اگر چه ممكن نباشد زنده بماند ودر حال جان دادن باشد.
2607 اگر حیوانی را شكار كنند یا سر ببرند و بچه زنده ای از آن بیرون آید،چنانچه آن بچه را به دستوری كه در شرع معین شده سر ببرند حلال، و گرنه حرام می باشد.
2608 اگر حیوانی را شكار كنند یا سر ببرند و بچه مرده ای از شكمش بیرون آورند چنانچه خلقت بچه كامل باشد و مو یا پشم در بدنش روییده باشد، پاك و حلال است.
شكار كردن با سگ شكاری
2609 اگر سگ شكاری، حیوان وحشی حلال گوشتی را شكار كند، پاك بودن و حلال بودن آن حیوان شش شرط دارد: اول: سگ به طوری تربیت شده باشد كه هر وقت آن را برای گرفتن شكار بفرستند، برود و هر وقت از رفتن جلوگیری كنند، بایستد. ولی اگر در وقت نزدیك شدن به شكار با جلوگیری نایستد، مانع ندارد. و احتیاط واجب آن است كه اگر عادت دارد كه پیش از رسیدن صاحبش شكار را می خورد از شكار او اجتناب كنند، ولی اگر اتفاقا شكار را بخورد، اشكال ندارد. دوم: صاحبش آن را بفرستد. و اگر از پیش خود دنبال شكار رود و حیوانی را شكار كند، خوردن آن حیوان حرام است. بلكه اگر از پیش خود دنبال شكار رود و بعدا صاحبش بانگ بزند كه زودتر آن را به شكار برساند، اگر چه به واسطه صدای صاحبش شتاب كند، بنابر احتیاط واجب باید از خوردن آن شكار خودداری نمایند. سوم: كسی كه سگ را می فرستد باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد كه خوب و بد را بفهمد، و اگر كافر یا كسی كه اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم می كند سگ را بفرستد، شكار آن سگ حرام است. چهارم: وقت فرستادن سگ، نام خدا را ببرد. و اگر عمدا نام خدا را نبرد، آن شكار حرام است.
ولی اگر از روی فراموشی باشد، اشكال ندارد. و اگر وقت فرستادن سگ نام خدا را عمدا نبرد و پیش از آن كه سگ به شكار برسد نام خدا را ببرد، بنابر احتیاط واجب باید از آن شكار اجتناب نماید. پنجم: شكار به واسطه زخمی كه از دندان سگ پیدا كرده بمیرد. پس اگر سگ شكار را خفه كند یا شكار از دویدن یا ترس بمیرد، حلال نیست. ششم: كسی كه سگ را فرستاده، وقتی برسد كه حیوان مرده باشد یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد. و چنانچه وقتی برسد كه به اندازه سر بریدن وقت باشد مثلا حیوان چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین بزند، چنانچه سر حیوان را نبرد تا بمیرد، حلال نیست.
2610 كسی كه سگ را فرستاده اگر وقتی برسد كه بتواند سر حیوان را ببرد، چنانچه به طور معمول و با شتاب مثلا كارد را بیرون آورد و وقت سر بریدن بگذرد و آن حیوان بمیرد، حلال است. ولی اگر مثلا به واسطه زیاد تنگ بودن غلاف یا چسبندگی آن بیرون آوردن كارد طول بكشد و وقت بگذرد حلال نمی شود. و نیز اگرچیزی همراه او نباشد كه با آن سر حیوان را ببرد و حیوان بمیرد، واجب آن است كه از خوردن آن خودداری كند.
2611 اگر چند سگ را بفرستد و با هم حیوانی را شكار كنند، چنانچه همه آنها دارای شرطهایی كه در صفحه گذشته گفته شده بوده اند، شكار حلال است و اگر یكی از آنها دارای آن شرطها نبوده شكار حرام است.
2612 اگر سگ را برای شكار حیوانی بفرستد و آن سگ حیوان دیگری را شكار كند،آن شكار حلال و پاك است. و نیز اگر آن حیوان را با حیوان دیگری شكار كند، هر دوی آنها حلال و پاك می باشند.
2613 اگر چند نفر با هم سگ را بفرستند و یكی ازآنها كافر باشد یا عمدا نام خدا را نبرد، آن شكار حرام است. و نیز اگر یكی از سگهایی را كه فرستاده اند به طوری كه در صفحه گذشته گفته شد، تربیت شده نباشد، آن شكار حرام می باشد.
2614 اگر باز یا حیوان دیگری غیر سگ شكاری، حیوانی را شكار كند آن شكار حلال نیست ولی اگر وقتی برسند كه حیوان زنده باشد و به دستوری كه در شرع معین شده سر آن را ببرند، حلال است.
صید ماهی
2615 اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاك و خوردن آن حلال است. و چنانچه در آب بمیرد، پاك است ولی خوردن آن حرام می باشد و ماهی بی فلس را، اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.
2616 اگر ماهی از آب بیرون بیفتد یا موج آن را بیرون بیندازد یا آب فرو رود و ماهی در خشكی بماند، چنانچه پیش از آن كه بمیرد با دست یا به وسیله دیگر كسی آن را بگیرد، بعد از جان دادن حلال است.
2617 كسی كه ماهی را صید می كند، لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را ببرد. ولی مسلمان باید بداند كه آن را زنده گرفته و در خارج آب مرده.
2618 ماهی مرده ای كه معلوم نیست آن را زنده از آب گرفته اند یا مرده، چنانچه در دست مسلمان باشد، حلال است و اگر در دست كافر باشد، اگر چه بگوید آن را زنده گرفته ام، حرام می باشد.
2619 خوردن ماهی زنده اشكال ندارد.
2620 اگر ماهی زنده را بریان كنند یا در بیرون آب پیش از جان دادن بكشند، خوردن آن اشكال ندارد.
2621 اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت كنند، و یك قسمت آن در حالی كه زنده است در آب بیفتد، خوردن قسمتی را كه بیرون آب مانده، اشكال ندارد.
صید ملخ
2622 اگر ملخ را با دست یا به وسیله دیگری زنده بگیرند بعداز جان دادن خوردن آن حلال است. و لازم نیست كسی كه آن را می گیرد مسلمان باشد و در موقع گرفتن، نام خدا را ببرد، ولی اگر ملخ مرده ای در دست كافر باشد و معلوم نباشد كه آن را زنده گرفته یا نه، اگر چه بگوید زنده گرفته ام، حلال نیست.
2623 خوردن ملخی كه بال در نیاورده، و نمی تواند پرواز كند حرام است.
2584 حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو و كبك و بز كوهی و حیوان حلال گوشتی كه اهلی بوده و بعدا وحشی شده مثل گاو و شتر اهلی كه فرار كرده و وحشی شده است، اگر به دستوری كه بعدا گفته می شود آنها را شكار كنند، پاك و حلال است ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال گوشت وحشی كه به واسطه تربیت كردن اهلی شده است، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود.
2585 حیوان حلال گوشت وحشی در صورتی با شكار كردن پاك و حلال می شود كه بتواند فرار كند یا پرواز نماید، بنابر این بچه آهو كه نمی تواند فرار كند و بچه كبك كه نمی تواند پرواز نماید، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود، و اگر آهو و بچه اش را كه نمی تواند فرار كند با یك تیر شكار نمایند، آهو حلال و بچه اش حرام است.
2586 حیوان حلال گوشتی كه مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر به خودی خود بمیرد، پاك است، ولی گوشت آن را نمی شود خورد.
2587 حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود،ولی مرده آن پاك است.
2588 سگ و خوك به واسطه سر بریدن و شكار كردن پاك نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است و حیوان حرام گوشتی را كه درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری كه گفته می شود سر ببرند یا با تیر و مانند آن شكار كنند،پاك است ولی گوشت آن حلال نمی شود، و اگر با سگ شكاری آن را شكار كنند، پاك شدن بدنش هم اشكال دارد.
2589 فیل و خرس و بوزینه و موش و حیواناتی كه مانند مار و سوسمار در داخل زمین زندگی می كنند، اگر خون جهنده داشته باشند و به خودی خود بمیرند، نجسند، و همچنین اگر سر آنها را ببرند، پاك نمی شوند، مگر راسو و سوسمار كه پاك شدن آن با تذكیه خالی از وجه نیست.
2590 اگر از شكم حیوان زنده بچه مرده ای بیرون آید یا آن را بیرون آورند،خوردن گوشت آن حرام است.
دستور سر بریدن حیوانات
2591 دستور سر بریدن حیوان آن است كه چهار رگ بزرگ كردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو به طور كامل ببرند، و اگر آنها را بشكافند، كافی نیست.
2592 اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر كنند تا حیوان بمیرد، بعد بقیه را ببرند، فایده ندارد. بلكه اگر به این مقدار هم صبر نكنند، ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، اگر چه پیش از جان دادن حیوان بقیه رگها را ببرند، اشكال دارد.
2593 اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بكند كه از چهار رگی كه در گردن است و باید بریده شود چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بكند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگری بدن را بكند، در صورتی كه گوسفند زنده باشد، و به دستوری كه گفته می شود سر آن را ببرند، حلال و پاك می باشد.
شرایط سر بریدن حیوان
2594 سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: اول : كسی كه سر حیوان را می برد چه مرد باشد چه زن، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نكند و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بد را بفهمد،می تواند سر حیوان را ببرد. دوم: سر حیوان را با چیزی ببرند كه از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد كه اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی كه چهار رگ آن را جدا كند مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آن را برید. سوم:در موقع سر بریدن جلوی بدن حیوان رو به قبله باشد و كسی كه می داند باید رو به قبله سر ببرد اگر عمدا حیوان را رو به قبله نكند، حیوان حرام می شود، ولی اگر فراموش كند، یا مساله را نداند، یا قبله را اشتباه كند، یا نداند قبله كدام طرف است،یا نتواند حیوان را رو به قبله كند، اشكال ندارد. چهارم: وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد یا كارد به گلویش بگذارد به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همین قدر كه بگوید: "بسم الله" كافی است واگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد، آن حیوان پاك نمی شود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشكال ندارد. پنجم: حیوان بعد از سر بریدن حركتی بكند، اگرچه مثلا چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین زند كه معلوم شود زنده بوده است.
دستور كشتن شتر
2595 اگر بخواهند شتر را بكشند كه بعد از جان دادن پاك و حلال باشد، بایدبا پنج شرطی كه برای سر بریدن حیوانات گفته شد كارد یا چیز دیگری را كه از آهن و برنده باشد، در گودی بین گردن و سینه اش فرو كنند.
2596 وقتی می خواهند كارد را به گردن شتر فرو ببرند، بهتر است كه شتر ایستاده باشد، ولی اگر در حالی كه زانوها را به زمین زده یا به پهلو خوابیده و جلو بدنش رو به قبله است، كارد را در گودی گردنش فرو كنند، اشكال ندارد.
2597 اگر به جای این كه كارد در گودی گردن شتر فرو كنند سر آن را ببرند یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر كارد در گودی گردنشان فرو كنند، گوشت آنها حرام و بدن آنها نجس است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است، به دستوری كه گفته شد، كارد در گودی گردنش فرو كنند، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، و نیز اگر كارد در گودی گردن گاو یا گوسفند یا مانند اینها فرو كنند و تا زنده است سر آن را ببرند، حلال و پاك می باشد.
2598 اگر حیوانی سركش شود و نتوانند آن را به دستوری كه در شرع معین شده بكشند یا مثلا در چاه بیفتد و احتمال بدهند كه در آن جا بمیرد و كشتن آن به دستور شرع ممكن نباشد، چنانچه با چیزی مثل شمشیر كه به واسطه تیزی آن بدن زخم می شود، به بدن حیوان زخم بزنند و در اثر زخم جان بدهد، حلال می شود و رو به قبله بودن آن لازم نیست ولی باید شرطهای دیگری را كه برای سر بریدن حیوانات گفته شد،دارا باشد.
چیزهایی كه موقع سر بریدن حیوانات مستحب است
2599 چند چیز در سر بریدن حیوانات مستحب است: اول: موقع سر بریدن گوسفند، دو دست و یك پای آن را ببندند و پای دیگرش را باز بگذارند، و موقع سر بریدن گاو، چهار دست و پایش را ببندند و دم آن را باز بگذارند، و موقع كشتن شتر دو دست آن را از پایین تا زانو، یا تا زیر بغل به یك دیگر ببندند و پاهایش را باز بگذارند، و مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها كنند تا پر و بال بزند. دوم: كسی كه حیوان را می كشد، رو به قبله باشد. سوم: پیش از كشتن حیوان، آب جلوی آن بگذارند. چهارم: كاری كنند كه حیوان كمتر اذیت شود، مثلا كارد را خوب تیز كنند و با عجله سر حیوان را ببرند.
چند چیز در كشتن حیوانات مكروه است:
اول: آنكه كارد را پشت حلقوم فرو كنند و به طرف جلو بیاورند كه حلقوم از پشت آن بریده شود. دوم: در جایی حیوان را بكشند كه حیوان دیگر آن را ببیند. سوم: در شب یا پیش از ظهر روز جمعه سر حیوان را ببرند، ولی در صورت احتیاج عیبی ندارد. چهارم: خود انسان چهارپایی را كه پرورش داده است بكشد. و احتیاط آن است كه پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را نكنند و مغز حرام را كه در تیره پشت است نبرند.و حرام است كه پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا كنند، ولی بااین عمل حیوان حرام نمی شود.
احكام شكار كردن با اسلحه
2601 اگر حیوان حلال گوشت وحشی را با اسلحه شكار كنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاك است: اول: آنكه اسلحه شكار مثل كارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد كه به واسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره كند. و اگر به وسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شكار كند، پاك نمی شود و خوردن آن هم حرام است. و اگر حیوانی را با تفنگ شكار كنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد كه در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره كند، پاك و حلال است. و اگر گلوله تیز نباشد بلكه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بكشد، یا به واسطه حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاك و حلال بودنش اشكال دارد. دوم: كسی كه شكار می كند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد كه خوب و بد را بفهمد، و اگر كافر یا كسی كه اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم می كند، حیوانی را شكار نماید، آن شكار حلال نیست. سوم: اسلحه را برای شكار كردن حیوان به كار برد. و اگر مثلا جایی را نشان كند و اتفاقا حیوانی را بكشد، آن حیوان پاك نیست و خوردن آن هم حرام است. چهارم: در وقت بكار بردن اسلحه نام خدا را ببرد و چنانچه عمدا نام خدا را نبرد، شكار حلال نمی شود. ولی اگر فراموش كند، اشكال ندارد. پنجم: وقتی به حیوان برسد كه مرده باشد، یا اگر زنده است، به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد. و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبرد تا بمیرد، حرام است.
2602 اگر دو نفر حیوانی را شكار كنند، و یكی از آنان مسلمان و دیگری كافر باشد یا یكی از آن دو، نام خدا را ببرد و دیگری عمدا نام خدا را نبرد، آن حیوان حلال نیست.
2603 اگر بعد از آن كه حیوانی را تیر زدند، مثلا در آب بیفتد و انسان بداند كه حیوان به واسطه تیر و افتادن در آب جان داده، حلال نیست. بلكه اگر شك كند كه فقط برای تیر بوده یا نه، حلال نمی باشد.
2604 اگر با سگ غصبی یا اسلحه غصبی حیوانی را شكار كند، شكار حلال است و مال خود او می شود. ولی گذشته از این كه گناه كرده باید اجرت اسلحه یا سگ را به صاحبش بدهد.
2605 اگر با شمشیر یا چیز دیگری كه شكار كردن با آن صحیح است، با شرطهایی كه در صفحه گذشته گفته شد، حیوانی را دو قسمت كنند و سر و گردن در یك قسمت بماند و انسان وقتی برسد كه حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است اگربه همین قطع كردن جان داده باشد. و اگر حیوان زنده باشد و وقت تنگ باشد برای سر بریدن به آداب شرع، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام و قسمتی كه سر و گردن دارد حلال است. و اگر وقت باشد برای سر بریدن، آن قسمت كه در آن، سر نیست حرام است و آن قسمت دیگر اگر سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند، حلال است به شرط آن كه در زمان بریدن سرش زنده باشد، اگر چه ممكن نباشد زنده بماند و در حال جان دادن باشد.
2606 اگر با چوب یا سنگ یا چیز دیگری كه شكار كردن با آن صحیح نیست حیوانی را دو قسمت كنند، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام است و قسمتی كه سر و گردن دارد اگر زنده باشد و سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند حلال است به شرط آن كه در زمان بریدن سرش، زنده باشد، اگر چه ممكن نباشد زنده بماند ودر حال جان دادن باشد.
2607 اگر حیوانی را شكار كنند یا سر ببرند و بچه زنده ای از آن بیرون آید،چنانچه آن بچه را به دستوری كه در شرع معین شده سر ببرند حلال، و گرنه حرام می باشد.
2608 اگر حیوانی را شكار كنند یا سر ببرند و بچه مرده ای از شكمش بیرون آورند چنانچه خلقت بچه كامل باشد و مو یا پشم در بدنش روییده باشد، پاك و حلال است.
شكار كردن با سگ شكاری
2609 اگر سگ شكاری، حیوان وحشی حلال گوشتی را شكار كند، پاك بودن و حلال بودن آن حیوان شش شرط دارد: اول: سگ به طوری تربیت شده باشد كه هر وقت آن را برای گرفتن شكار بفرستند، برود و هر وقت از رفتن جلوگیری كنند، بایستد. ولی اگر در وقت نزدیك شدن به شكار با جلوگیری نایستد، مانع ندارد. و احتیاط واجب آن است كه اگر عادت دارد كه پیش از رسیدن صاحبش شكار را می خورد از شكار او اجتناب كنند، ولی اگر اتفاقا شكار را بخورد، اشكال ندارد. دوم: صاحبش آن را بفرستد. و اگر از پیش خود دنبال شكار رود و حیوانی را شكار كند، خوردن آن حیوان حرام است. بلكه اگر از پیش خود دنبال شكار رود و بعدا صاحبش بانگ بزند كه زودتر آن را به شكار برساند، اگر چه به واسطه صدای صاحبش شتاب كند، بنابر احتیاط واجب باید از خوردن آن شكار خودداری نمایند. سوم: كسی كه سگ را می فرستد باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد كه خوب و بد را بفهمد، و اگر كافر یا كسی كه اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم می كند سگ را بفرستد، شكار آن سگ حرام است. چهارم: وقت فرستادن سگ، نام خدا را ببرد. و اگر عمدا نام خدا را نبرد، آن شكار حرام است.
ولی اگر از روی فراموشی باشد، اشكال ندارد. و اگر وقت فرستادن سگ نام خدا را عمدا نبرد و پیش از آن كه سگ به شكار برسد نام خدا را ببرد، بنابر احتیاط واجب باید از آن شكار اجتناب نماید. پنجم: شكار به واسطه زخمی كه از دندان سگ پیدا كرده بمیرد. پس اگر سگ شكار را خفه كند یا شكار از دویدن یا ترس بمیرد، حلال نیست. ششم: كسی كه سگ را فرستاده، وقتی برسد كه حیوان مرده باشد یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد. و چنانچه وقتی برسد كه به اندازه سر بریدن وقت باشد مثلا حیوان چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین بزند، چنانچه سر حیوان را نبرد تا بمیرد، حلال نیست.
2610 كسی كه سگ را فرستاده اگر وقتی برسد كه بتواند سر حیوان را ببرد، چنانچه به طور معمول و با شتاب مثلا كارد را بیرون آورد و وقت سر بریدن بگذرد و آن حیوان بمیرد، حلال است. ولی اگر مثلا به واسطه زیاد تنگ بودن غلاف یا چسبندگی آن بیرون آوردن كارد طول بكشد و وقت بگذرد حلال نمی شود. و نیز اگرچیزی همراه او نباشد كه با آن سر حیوان را ببرد و حیوان بمیرد، واجب آن است كه از خوردن آن خودداری كند.
2611 اگر چند سگ را بفرستد و با هم حیوانی را شكار كنند، چنانچه همه آنها دارای شرطهایی كه در صفحه گذشته گفته شده بوده اند، شكار حلال است و اگر یكی از آنها دارای آن شرطها نبوده شكار حرام است.
2612 اگر سگ را برای شكار حیوانی بفرستد و آن سگ حیوان دیگری را شكار كند،آن شكار حلال و پاك است. و نیز اگر آن حیوان را با حیوان دیگری شكار كند، هر دوی آنها حلال و پاك می باشند.
2613 اگر چند نفر با هم سگ را بفرستند و یكی ازآنها كافر باشد یا عمدا نام خدا را نبرد، آن شكار حرام است. و نیز اگر یكی از سگهایی را كه فرستاده اند به طوری كه در صفحه گذشته گفته شد، تربیت شده نباشد، آن شكار حرام می باشد.
2614 اگر باز یا حیوان دیگری غیر سگ شكاری، حیوانی را شكار كند آن شكار حلال نیست ولی اگر وقتی برسند كه حیوان زنده باشد و به دستوری كه در شرع معین شده سر آن را ببرند، حلال است.
صید ماهی
2615 اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاك و خوردن آن حلال است. و چنانچه در آب بمیرد، پاك است ولی خوردن آن حرام می باشد و ماهی بی فلس را، اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.
2616 اگر ماهی از آب بیرون بیفتد یا موج آن را بیرون بیندازد یا آب فرو رود و ماهی در خشكی بماند، چنانچه پیش از آن كه بمیرد با دست یا به وسیله دیگر كسی آن را بگیرد، بعد از جان دادن حلال است.
2617 كسی كه ماهی را صید می كند، لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را ببرد. ولی مسلمان باید بداند كه آن را زنده گرفته و در خارج آب مرده.
2618 ماهی مرده ای كه معلوم نیست آن را زنده از آب گرفته اند یا مرده، چنانچه در دست مسلمان باشد، حلال است و اگر در دست كافر باشد، اگر چه بگوید آن را زنده گرفته ام، حرام می باشد.
2619 خوردن ماهی زنده اشكال ندارد.
2620 اگر ماهی زنده را بریان كنند یا در بیرون آب پیش از جان دادن بكشند، خوردن آن اشكال ندارد.
2621 اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت كنند، و یك قسمت آن در حالی كه زنده است در آب بیفتد، خوردن قسمتی را كه بیرون آب مانده، اشكال ندارد.
صید ملخ
2622 اگر ملخ را با دست یا به وسیله دیگری زنده بگیرند بعداز جان دادن خوردن آن حلال است. و لازم نیست كسی كه آن را می گیرد مسلمان باشد و در موقع گرفتن، نام خدا را ببرد، ولی اگر ملخ مرده ای در دست كافر باشد و معلوم نباشد كه آن را زنده گرفته یا نه، اگر چه بگوید زنده گرفته ام، حلال نیست.
2623 خوردن ملخی كه بال در نیاورده، و نمی تواند پرواز كند حرام است.